Jak Związek Powiatów Polskich strzelił w kolano powiatom ziemskim?
Czy inni też wyciągną z tej lekcji wnioski?

     W uzasadnieniu do projektu z dnia 9 listopada 2017 r. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2018 podano, że standard finansowy A na rok 2018 szacunkowo wyniesie 5436 zł.

     Po konsultacjach społecznych i opiniowaniu tego projektu, Minister Edukacji Narodowej rozpoczął - na prośbę Związku Powiatów Polskich, subwencjonowanie nauczania indywidualnego - uczniów bez orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, poprzez wprowadzenie dla niego wagi P32 do algorytmu podziału subwencji oświatowej. Wartość wagi została zaproponowana w wysokości 1 - to można znaleźć w uzasadnieniu do tego projektu w wersji z dnia 11 grudnia 2017 r.

     Kto komu zaproponował, tego nie wiadomo, wiadomym jest jednak, że w podpisanym przez Ministra rozporządzeniu waga ta wynosi 1, jak zaproponowano. Zaproponowana wartość wagi P32 została wzięta z kapelusza, bo nie odzwierciedla ona faktycznych kosztów ponoszonych przez samorządy na tą bardzo kosztowną ścieżkę edukacji. Temu tematowi poświęcę oddzielny wpis.

     Z opisu wagi P32 wynika, że co najmniej od września 2017 r. Ministerstwo poprzez system SIO gromadziło informacje na temat liczby uczniów w nauczaniu indywidualnym w poszczególnych szkołach. Dlaczego dopiero na prośbę Związku Powiatów Polskich i to po konsultacjach i opiniowaniu tego projektu Ministerstwo zdecydowało się rozpocząć subwencjonowanie nauczania indywidualnego? Tego zapewne się nigdy nie dowiemy.

     Wprowadzanie nowych wag lub zwiększanie wartości już istniejących, w omawianym tu rozporządzeniu, zawsze powinno poskutkować odpowiednim wzrostem subwencji oświatowej w ustawie budżetowej, bo jeżeli się tego nie robi, to następuje przelewanie z pustego w próżne - zabieranie jednym, dawanie drugim. To, że subwencja oświatowa nie została zwiększona z tego tytułu, wynika wprost z pisma Ministerstwa Finansów z dnia 16 listopada 2018 r. (sygn. BMI1.0124.1008.2018).

     Ponieważ nie zwiększono subwencji oświatowej z tego tytułu w ustawie budżetowej, to naturalną rzeczą jest to, że standard finansowy A ulegnie zmniejszeniu w stosunku do przyjętej wcześniej wartości, i tym silniejszemu im więcej uczniów jest w nauczaniu indywidualnym. Ostatecznie okazało się, że standard finansowy A spadł do poziomu 5409,1141 zł, czyli spadł o prawie 27 zł (0,5%). Za spadek wartości standardu finansowego odpowiedzialna jest między innymi waga P32 - na nauczanie indywidualne.

     Kiedy dowiedziałem się - znalazłem w dokumentach MEN, ze waga P32 na nauczanie indywidualne została wprowadzona z inicjatywy Związku Powiatów Polskich, postanowiłem wszystko rzucić na bok i sprawdzić, ile powiaty ziemskie straciły na tej inicjatywie.

     Ktoś zapyta: dlaczego od razy miały stracić a nie zyskać? Ano dlatego, że założyłem i całkiem słusznie, że udział zadań nauczania indywidualnego w ogólnej liczbie zadań oświatowych statystycznie w powiatach ziemskich, jest niższy niż w zadaniu gmin.

     Gdyby nie wprowadzono wagi P32 dla nauczania indywidualnego, to standard subwencyjny dla odróżnienia A' wyniósłby **** zł (informacja niejawna) (wzrósłby o **** zł (informacja niejawna) w stosunku do obecnego A).

     Znajomość standardu finansowego A (z uwzględnieniem wagi P32 - na nauczanie indywidualne) i standardu finansowego A' (bez uwzględnienia wagi P32 - na nauczanie indywidualne) daje możliwość policzenia skutku wprowadzenia tej wagi (zysku lub straty) dla każdego samorządu z osobna.

     Z Tabeli 1 wynika, że na 314 powiatów ziemskich w kraju, 252, czyli 80%, poniosły stratę na inicjatywie Związku Powiatów Polskich na łączną kwotę ponad 7 mln zł, natomiast 62 powiaty, czyli 20%, zyskały, łącznie około 1.57 mln zł. Łączna strata obejmująca wszystkie powiaty ziemskie wyniosła 5.43 mln zł.

Tabela 1: Zestawienie zbiorcze zysków i strat - za rok 2018 powiatów ziemskich, związanych z wprowadzeniem wagi P32 dla nauczania indywidualnego.

     Przy okazji warto tu podkreślić, że jeden z powiatów ziemskich ma bardzo wysoki stosunek liczby uczniów w nauczaniu indywidualnym do ogólnej liczby uczniów. Stosunek ten wynosi 0,034, co oznacza, że na 100 uczniów w tym samorządzie przypada ponad 3 w nauczaniu indywidualnym. Jest bardzo wysoce prawdopodobne, że w tym samorządzie popełniono błąd przy ustalaniu liczby uczniów dla wagi P32. Jeżeli ten błąd faktycznie występuje, to zysk powiatów zyskujących może się obniżyć z poziomu 1.57 mln zł - nawet, do 1.3 mln zł.

Tabela 2: Prezes i Wiceprezesi Związku Powiatów Polskich, wg stanu na dzień 20.11.2018r.

     A może jest tak, że Prezes i Wiceprezesi Związku Powiatów Polskich, jako najważniejsze osobistości w tym Związku, przeforsowali wprowadzenie ww. wagi dla interesu swoich starostw?

     Na 9 powiatów ziemskich, których starostowie, to Prezes lub Wiceprezesi ZPP, 7 z nich - na wprowadzonej wadze P32, straciło łącznie 175 tys. zł, a pozostałe zyskały łącznie 8 tys. zł. Średnio te starostwa - Prezesa i Wiceprezesów ZPP, straciły po około 18.5 tys. zł (patrz Tabela 3 w3k4), czyli jeszcze więcej niż przeciętny powiat ziemski, bo 17.3 tys. zł (patrz Tabela 1 w3k4). Dla uzupełnienia: powiat ziemski Prezesa ZPP, również na wprowadzonej wadze stracił.

Tabela 3: Zestawienie, jak w Tabeli 1, ale obejmuje wyłącznie te powiaty ziemskie, których starostowie pełnili funkcję Prezesa lub Wiceprezesa ZPP - wg stanu na dzień 20.11.2018 r.

     Wobec powyższego, nie tylko powiaty ziemskie średnio straciły na wprowadzeniu wagi P32 - z lobbingu ich Związku, ale jeszcze w większym stopniu średnio straciły te powiaty ziemskie, których starostowie są Prezesami tego Związku. O co tutaj chodzi? Czy ktoś potrafi to wyjaśnić - szczególnie z Dyrekcji lub Zarządu ZPP?

     Wprowadzenie wagi P32=1 na nauczanie indywidualne, powinno było poskutkować bezwzględnie wzrostem subwencji oświatowej w ustawie budżetowej o około **** mln zł (informacja niejawna).

     Te powity ziemskie, które poniosły stratę na omówionej tu inicjatywie Związku Powiatów Polskich, a będące jego członkami, powinny rozważyć możliwość zwrócenia się do Zarządu Związku Powiatów Polskich o zwolnienie z opłat członkowskich w wysokości poniesionych strat.

> powrót